شاید همین ابتدا برای شما سوال شده باشد که شیشه های شکسته یعنی چه؟ با ما همراه باشید تا مفهوم شیشه‌های شکسته از زبان ماکان آریا پارسا را بررسی کنیم. فرض کنید هر روز از خیابانی برای رفتن بر سرکارتان عبور می کنید. ساختمانی قدیمی در این خیابان قرار دارد. شیشه های چند پنجره این ساختمان شکسته و به حال خود رها شده است.
بدون شک پس از چند روز و دیدن این ساختمان، این طور فکر می کنید که برای کسی مهم نیست که این پنجره شکسته است و هیچکس به شکسته شدن پنجره های این ساختمان اهمیت نمی دهد. حتی ممکن است خودتان هم برای سرگرمی یکی دیگر از شیشه ها را بشکنید!
این یعنی به مرور عابران بر تعداد شیشه های شکسته ساختمان می افزایند و بعد از شکسته شدن تمام شیشه ها، نوبت به خود ساختمان می رسد. چیزی که تصور کردید در حقیقت تئوری است که اولین بار در سال ۱۹۸۲ توسط دو دانشمند آمریکایی مطرح شد. در آن سال ها در شهر نیویورک معضلات بسیاری به وجود آمده بود. المان های شهری توسط خرابکاران تخریب می شد و دیوارنویسی های زیادی انجام می شد که نمای شهر را به طور کامل خراب کرده بودند.
به طور کلی پلیس نیویورک در تلاش بود تا از هرج و مرج ها بکاهد. در این راستا تئوری پنجره یا همان شیشه های شکسته اجرایی شد. تئوری که افراد موفق خصوصا مدیران مجموعه های بزرگ به آن پایبند هستند و سعی دارند آن را اجرا کنند.
آشنایی با مفهوم شیشه های شکسته با ماکان آریا پارسا
در ابتدای مطلب اشاره کردیم که چگونه وجود پنجره های شکسته یک ساختمان برای مدت طولانی، خرابکاران و مردم عادی را ترغیب می کند که به شکستن و تخریب باقی شیشه ها بپردازند. این دقیقا معنی و مفهوم تئوری است که از آن حرف می زنیم.
وجود تعداد اندکی پنجره شکسته در یک ساختمان سبب می شود که پس از مدتی ساختمان کاملا متروکه خواهد شد و به تصرف خرابکاران درخواهد آمد. یا حتی تصور کنید که در پیاده روی یک خیابان مقداری زباله ریخته شده باشد مدتی بعد کیسه های زباله بزرگتر در آن جا قرار خواهد گرفت و پیاده رو به جایی برای انباشت زباله ها تبدیل می شود.
بررسی تئوری شیشه شکسته در سازمان با ماکان آریا پارسا
همانطور که در ابتتدا گفته شد، شاید این نظریه جرم شناختی است، اما کاربردهای متنوعی در دنیای کسب و کار دارد. میشل لوین (MICHEAL LEVIN) نویسنده کتاب پنجره‌های شکسته بیزنس‌های شکسته (THE BROKEN WINDOW THE BROKEN BISINES) دراین اثر می گوید که در یک کسب و کار نیز اگر به پنجره‌های شکسته توجه نشود بعد از یک مدت به مرور این پنجره‌های شکسته تبدیل به معضل‌های بزرگ در کسب و کار می‌شود.
و این معضل‌های بزرگ را دیگر نمی‌شود جبران کرد؛ زیرا پنجره‌های شکسته در سازمان‌ها فیزیکی و قابل مشاهده نیستند. به همین دلیل است که عمر کسب و کارها در ایران اغلب بسیار کوتاه است و ما بیزنسی بالای ۵۰ سال نداریم. (البته نمونه های موفق هم وجود دارد.)
از آنجایی که این تئوری بر رفتار انسان‌ها تاکید دارد؛ در مواردی که نیاز به مدیریت و یا تاثیر‌گذاری بر رفتار انسان‌ها وجود دارد این تئوری نیز قابل اجرا می‌باشد. به طوری که مدیران کسب و کار می‌توانند از تئوری Broken Windows برای تقویت استراتژی عملکرد نیروی کار از طریق کاهش رفتار نامطلوب کارمندان استفاده کنند.
مدیران باید برای از بین بردن پنجره‌های شکسته در سازمان به منظور ایجاد تصویری از اثربخشی مدیریت، سیستم‌سازی، کارایی، کیفیت، مراقبت و نظارت روزانه تلاش کنند. تأکید بر رفتار انسان در این تئوری باعث می‌شود در تنظیماتی که مستلزم مدیریت یا تأثیرگذاری بر رفتارهای افراد است قابل اجرا باشد مدیران کسب و کار می توانند از این تئوری برای تقویت استراتژیک عملکرد نیروی کار از طریق کاهش رفتار نامطلوب کارمندان و تشویق رفتار مثبت مشتری نسبت به کسب و کار سازمان استفاده کنند.
دکتر آریا پارسا براین باور است که سیاست گذاری شرکت از این طریق می‌تواند موانع اثربخشی عملیاتی و موفقیت کسب و کار را کاهش دهد. کنشگرایی اجتماعی عامل دیگری است که مردم تمایل دارند با آن چه فکر می‌کنند دیگران انجام می‌دهند، مطابقت داشته باشند، مانند: بی توجهی به بی نظمی یا خرابکاری ساختمان ها.
از نظر ماکان آریا پارسا راه حل تئوری شیشه ی شکسته چه بود؟
زمانی که شیشه ای توسط خرابکاران شکست، به سرعت آن را تعویض کنید. اجازه ندهید پنجره ای شکسته باقی بماند. البته این تمام ماجرا نیست، حتی وقتی همه چیز سالم و بی عیب و نقص است هم باید تلاش کنید که مانع از شکستن شیشه ها توسط دزدان و خرابکاران شوید و با برخورد با چنین مشکلی، آن ها را شناسایی و مجازات کنید.
فراموش نکنید که هرگز نباید خورده شیشه ای باقی بماند. این تئوری هم در زندگی شخصی و هم در بحث مدیریت کاربردهای بسیاری دارد. همانطور که گفتیم مدیران زیادی در تلاش هستند که هم جلوی شکستن شیشه ها را بگیرند و هم با مشاهده آن بلافاصله تعمیرش کنند. ماکان آریا پارسا که یکی از کارآفرینان برتر و مدیران نمونه کشور است، همواره در سمینارها و جلساتی که در راستای آموزش های مدیریت و موفقیت و کارآفرینی برگزار می شود، به این مورد اشاره می کند.
او معتقد است که تمامی نیروهایی که در مجموعه ی تحت مدیریتش مشغول به کار هستند می بایست همواره ظاهری آراسته و محیط کاری تمیز و مرتب داشته باشند.
آریا پارسا در این باره می گوید: «خیابانی که تعدادی زباله در آن ریخته شده را به یاد بیاورید؛ محل کار شما نیز دقیقا همان خیابان است. میز کار شلوغ و بهم ریخته شما مورد توجه سایرین نیز قرار می گیرد و با دیدن آن از انداختن کاغذ چرک نویس، خودکار تمام شده و … دریغ نمی کنند! اما زمانی که همه چیز سرجای خودش قرار داشته باشد، کسی به خودش اجازه نمی دهد که چیزی روی میزتان بگذارد.
حتی این مورد زمانی که لباس تان اتو کشیده و تمیز است نیز صدق می کند. افراد با فردی که آراسته و مرتب است طور دیگری برخورد می کنند و این خود موفقیت بیشتری برایتان به وجود می آورد، شک نکنید.»
اگر مدیر شرکت یا بخشی از یک مجموعه هستید همیشه باید از تئوری پنجره شکسته استفاده کنید. در این مورد مثال های بیشتری وجود دارد…
اگر امروز دو کالا در انبار دارید که در جای خود قرار نگرفته اند روزی خواهد رسید که این بی نظمی انبار شما را فلج خواهد کرد.
اگر امروز شما بی دلیل صد هزار تومان از داخل مغازه یا شرکت خود برداشته اید روزی خواهد رسید که با کسری چند میلیونی مواجه می شوید.
اگر این روز ها ده دقیقه تاخیر دارید روزهایی پیش رو دارید که کلا سیستم شما به هم ریخته و بی نظم خواهد شد.
اگر حساب مالی خود را به درستی ثبت و یاداشت نمی کنید. روزهایی خواهد رسید که هیچ گونه مدیریت مالی نخواهید داشت.
دکتر آریا پارسا مدیر عامل هلدینگ پارس پندار نهاد یکی از دلایل موفقیتش تا به امروز را اجرای این تئوری جذاب می داند. او به سایر مدیران نیز توصیه می کند که با دیدن آشفتگی و مدیریت نامطلوب و یا هر مشکل دیگر، بلافاصله آن را رفع نمایند تا هم انرژی کمتری صرف تغییر آن شود و هم انگیزه ها برای تکرار و ایجاد ان موارد نامطلوب به حداقل برسد.
به توصیه ماکان آریا پارسا شما هم از امروز تلاش کنید که شیشه های شکسته را از خود و اطراف تان دور نمایید. برای رسیدن به موفقیت باید از چیزهای کوچک شروع کنید.
سخن پایانی ماکان آریا پارسا
پلیس و مردم نباید صرفا به دنبال جرم‌ها و آسیب‌های فردی باشند که شاکی مشخص دارد. باید هر یک از ما باید بکوشیم جامعه‌ای را حفظ و نگهداری کنیم که هیچ پنجره ای شکسته نداشته باشد.
هر کس می تواند با بی اعتنایی به حقوق شهروندی خود و یا دیگران و با نقض عملی و بی اعتنایی به قانون و یا ضعف مجریان قانون ، باعث و بانی وقوع جرایم برخاسته از ماهیت نظریه پنجره شکسته در محل زندگی خود باشد. نظارت اجتماعی در تضمین و تأیید امنیت محل سکونت هر یک از ما ، می تواند عاملی برای تأمین آرامش در زندگی اجتماعی باشد.
زندگی جمعی به آگاهی اجتماعی و هوشیاری و تیزبینی آحاد مردم نیاز دارد و همکاری و احترام به اصل مشارکت اجتماعی، تضمینی برای تحقق امنیت جامعه است. مفهوم پنجره شکسته در همه جای محل سکونت و زندگی هر یک از ما و در حیطه های گوناگون ، می تواند وجود داشته باشد ، حتی هر یک می توانید مصادیقی دیگر برای آن ذکر کنید و یا در مورد آن بیندیشید، آن چه که مهم است این که مراقب باشیم در فراهم سازی بسترمناسب و مساعد جرم خاطیان و مجرمان ، شریک و مسبب امر نباشیم .
همان طور که پیش تر هم گفته شد حضور این تئوری در کسب و کارهای کوچک و بزرگ هم بسیار مهم است. مدیران بهتر است به کمک این اصل مشکلات را از سازمان خود دور کنند. دکتر آریا پارسا همواره بر این اصل پایبند است و سعی دارد که تک تک پرسنل مجموعه اش به این نظریه توجه کنند. او به پوشش، نظم محیط کار و… آن ها توجه می کند و به سایرین آموش داده که به این مورد توجه کنند چرا که میزان بهره وری آن ها در حد بسیار زیادی دقیقا به این موضوع وابسته است.
این ویدئو از ماکان آریا پارسا را درباره همین موضوع ببینید:
سخن پایانی
پنجره های شکسته یا شیشه های شکسته یک از تئوری های روان شناختی و اجتماعی است که پای آن به دنیای مدیریت و کسب و کار هم باز شده است. تئوری Broken Windows در واقع بیان کننده تغییر، تخریب و نابودی در طول زمان است. در این مطب از زبان دکتر ماکان آریا پارسا با این تئوری آشنا شدیم و ارتباط آن با دنیای مدیریت و کسب و کارها را بیشتر فهمیدیم.
همچنین فهمیدیم از تئوری شیشه های شکسته می توان برای تقویت استراتژی عملکرد استفاده کرد که این کار از طریق کاهش رفتار نامطلوب کارمندان انجام می شود. مدیران و رهبران برای این که بتوانند شیشه های شکسته را در سازمان خود از بین ببرند باید آن را در همه سطوح و همه بخش ها اجرا کنند تا تصویری از اثربخشی مدیریت، سیستم‌سازی، کارایی، کیفیت، مراقبت و نظارت روزانه را در کسب و کار خود داشته باشند.
آشفتگی، بی نظمی و حتی ظاهر نامرتب از ابتدایی ترین شیشه های شکسته هستند که می توانند به مرور بیشتر و بیشتر شده و در عملکرد، راندمان، فروش و حتی موفقیت یک سازمان موثر باشند. برای همین مدیران باید به این مفهوم دقت کرده و اجرای آن را در دستور کار قرار دهند.
سوالات متداول:
نظریه شیشه های شکسته اولین بار درچه سالی مطرح شد؟
این نظریه اولین بار در سال ۱۹۸۲ توسط دو دانشمند آمریکایی مطرح شد.
آیا تئوری شیشه های شکسته در کسب و کار هم قابل اجراست؟
از آن جایی که این تئوری بر رفتار انسان‌ها تاکید دارد؛ در مواردی که نیاز به مدیریت و یا تاثیر‌گذاری بر رفتار انسان‌ها وجود دارد این تئوری نیز قابل اجرا می‌باشد. به طوری که مدیران کسب و کار مثل ماکان آریا پارسا می‌توانند از این تئوری برای تقویت استراتژی عملکرد نیروی کار از طریق کاهش رفتار نامطلوب کارمندان استفاده کنند.
آیا در نظریه شیشه های شکسته تغییرات باید اساسی باشند؟
قلب این نظریه اینجاست که این تغییرات لازم نیست بنیادی و اساسی باشند. با تغییرات کوچک هم می توان نتیجه ای بزرگ حاصل شود.